Et, sofralarımızın vazgeçilmez protein kaynaklarından
biridir. Ancak tüketeceğimiz etin tazeliği ve kalitesi, yalnızca lezzet değil,
sağlık açısından da son derece büyük önem taşır. Özellikle kırmızı et alırken
dikkat edilmesi gereken birçok püf nokta vardır. Her et, taze ya da kaliteli
değildir, bu yüzden doğru et seçimi, dikkatli bir göz ve biraz bilgi ister. Taze
et nasıl anlaşılır ve etin tazeliğini ve kalitesini anlamanızı
kolaylaştıracak detaylar nelerdir?
Taze Et Nasıl Anlaşılır?
Taze etin kendine özgü birtakım işaretleri vardır.
Öncelikle, rengine ve kokusuna dikkat etmek gerekir. Yeni kesilmiş bir et canlı
ve parlak bir görünüme sahip olur. Solgun, griye dönük ya da yeşilimsi renkler,
etin taze olmadığını gösterebilir. Elbette sadece renk yeterli değildir. Etin
dokusu, kesim şekli ve hatta paketteki bilgiler bile tazeliği hakkında önemli
ipuçları verir. Güvenilir bir kasaptan alışveriş yapmak bu süreçte en büyük
güvenceniz olabilir.
Kaliteli Et Nasıl Anlaşılır?
Kaliteli bir et, sadece taze olmakla kalmaz, aynı zamanda
yapısal olarak da belirli özellikleri taşır. Etin geldiği hayvanın beslenme
şekli, yaşam koşulları ve kesim süreci kalite üzerinde doğrudan etkili olur.
Kaliteli et, piştiğinde suyunu salmaz, kuruyup sertleşmez, aroması ve
lezzetiyle fark yaratır. Bu nedenle et alırken yalnızca tazeliğine değil, aynı
zamanda yapısal özelliklerine de dikkat edilmelidir.
1- Renk
Etin rengi, onun tazeliği hakkında en hızlı fikir veren
unsurlardan biridir. Taze dana eti parlak kırmızı bir renkte olur. Kuzu eti
biraz daha açık tonlarda, morumsu değil canlı pembemsi görünmelidir. Etin rengi
donuksa, mat bir görünüm varsa veya gri-yeşil tonlar gözleniyorsa bu et büyük
ihtimalle bayattır. Öte yandan, vakumlu paketlerde bulunan etlerde renk
farklılığı normal olabilir. Paket açıldıktan birkaç dakika içinde oksijenle
temas eden et, gerçek rengini alır. Bu yüzden paketli etlerde renk değerlendirmesini
hemen yapmamak gerekir.
2- Koku
Burun asla yanıltmaz. Taze etin kokusu hafif, karakteristik
bir et kokusudur. Eğer ekşimsi, keskin ya da mide bulandırıcı bir koku
duyuluyorsa o etten uzak durmak gerekir. Bozulmaya başlayan etin kokusu hemen
fark edilir. Bu kokular genellikle mikrobiyal faaliyetlerin başladığını
gösterir ve bu durumda tüketim ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
3- Kesim Şekli
Etin nasıl kesildiği de kalitesini ve tazeliğini gösteren
başka bir ipucudur. Profesyonelce kesilmiş bir et düzgün, simetrik ve lif
yönlerine uygun şekilde parçalanmıştır. Eğer et düzensiz, dağılmış veya lifleri
zedelenmiş görünüyorsa bu, hem tazelik hem de hijyen açısından endişe verici
olabilir. Ayrıca doğru kesim yapılmamış et, pişirme esnasında sertleşebilir
veya lezzet kaybı yaşanabilir.
4- Yüzey ve Dokusu
Taze etin yüzeyi hafif nemli, esnek ve elastik olmalıdır.
Parmağınızı ete bastırdığınızda, hemen eski haline dönüyorsa tazedir. Yapışkan
ya da kaygan bir doku, bakteriyel bozulmanın başladığını gösterir. Aynı
şekilde, üzerinde ince beyaz ya da gri bir tabaka oluşmuşsa bu da bozulmanın
sinyalidir.
5- Yağ Dokusu
Kaliteli bir etin yağ dokusu damar damar ve mermerimsi
şekilde dağılmış olmalıdır. Bu durum ete hem lezzet hem de yumuşaklık
kazandırır. Yağlar beyaza yakın, krem rengine dönük ve sert olmalıdır. Sarımsı
ya da erimiş, gevşemiş yağlar genellikle yaşlı hayvan eti olduğunu ve
dolayısıyla etin sert olacağını gösterir.
6- Son Tüketim Tarihi ve Paketleme
Özellikle marketten alınan paketli etlerde son tüketim
tarihi mutlaka kontrol edilmelidir. Ambalajda şişme, sızma ya da vakumun
bozulması gibi durumlar varsa o ürün tercih edilmemelidir. Ayrıca etin saklama
sıcaklığı da önemlidir. Soğuk zinciri kırılmış bir ürün, taze dahi olsa kısa
sürede bozulabilir. Güvenilir markalardan şaşmamak, bu noktada büyük bir fark
yaratır.
7- Piştikten Sonra
Taze ve kaliteli bir et, pişirildiğinde suyunu bırakmaz,
rengi karamelize bir tonda olur ve lezzetiyle kendini belli eder. Eğer et
pişerken griye dönüyor, bol su salıyor ve lastik gibi bir kıvama geliyorsa
muhtemelen bayat ya da kalitesiz bir üründür. İyi bir et, az tuz ve yağ ile
dahi kendi aromasını sergileyebilmelidir.
Etin Kalite Kriterleri Nelerdir?
Etin kalitesi, hayvanın yaşı, cinsi, beslenme şekli, kesim
sonrası işlemler, saklama koşulları ve pişirme süreciyle birlikte
değerlendirilmelidir. Genç ve iyi beslenmiş hayvanlardan elde edilen et, hem
daha lezzetli hem de daha yumuşaktır. Kesim sonrası etin doğru şekilde
dinlendirilmesi, soğukta muhafaza edilmesi ve hijyenik
koşullarda sunulması da kaliteyi belirleyen temel faktörler arasında yer alır.
Kaliteli bir etin pişme süresi de daha kontrollüdür ve aşırı sertleşme yapmaz.
Taze Ette Dikkat Edilmesi Gerekenler
Taze et alırken ilk yapılması gereken, güvenilir bir kasap
veya market tercih etmektir. Açıkta satılan, soğukta muhafaza edilmeyen
ürünlerden uzak durulmalıdır. Etin saklandığı alanın temizliği, personelin
hijyen kurallarına uygunluğu da dikkatle gözlenmelidir. Ayrıca, etin kesilme ve
taşınma süreçlerinde soğuk zincirin korunmuş olması gerekir. Bozulma belirtisi
olan et, kesinlikle satın alınmamalıdır; “pişirince geçer” anlayışı sağlık
açısından çok tehlikelidir.
Kırmızı Et Alırken Dikkat Etmeniz Gerekenler
Kırmızı et, en çok tüketilen ve aynı zamanda en fazla dikkat
gerektiren et türüdür. Etin görünümü, rengi, dokusu ve kokusu size çok şey
söyler. Alışveriş sırasında aceleci davranmamak, etin üzerindeki bilgileri
dikkatlice okumak gerekir. Özellikle hazır kıyma veya kuşbaşı gibi doğranmış
ürünlerde dikkat daha da önemlidir, çünkü bozuk parçalar karışıma girebilir. En
güvenli tercih, eti bütün halde almak ve güvendiğiniz bir yerde kestirmektir.
Ayrıca mevsime göre etin yağ oranı ve yumuşaklığı değişebileceği için, hangi
mevsimde hangi tür etin daha lezzetli olduğunu da bilmek avantaj sağlar.